Van harte welkom bij een nieuwe blog op AutiBrains.
Dit keer wil ik het hebben over de effecten van de herfst op ons brein, zeker als we neurodiverse zijn.
De herfst is een seizoen dat vaak wordt geassocieerd met verandering. De bladeren verkleuren en vallen, de temperatuur daalt, en de dagen worden korter. Voor sommigen brengt deze overgang een gevoel van rust en vernieuwing, terwijl anderen moeite hebben met de verstoringen die het kan veroorzaken in hun dagelijks leven. Als iemand met autisme ervaar ik deze veranderingen op een andere manier. Seizoenswisselingen hebben een directe invloed op mijn stemming, energie en de manier waarop ik de wereld om me heen ervaar. De herfst kan voor velen een uitdaging zijn, maar voor mensen met autisme brengt het unieke prikkels en veranderingen met zich mee die specifiek onze hersenen beïnvloeden.
De sensorische veranderingen van de herfst
Een van de meest opvallende kenmerken van de herfst is de verandering in zintuiglijke ervaringen. Het ruiken van vochtige aarde, het zien van felgekleurde bladeren, en het voelen van de koelere lucht kunnen voor sommigen kleine, aangename sensaties zijn. Voor mij, en waarschijnlijk voor veel mensen met autisme, zijn deze prikkels echter intens en soms overweldigend.
De verandering in luchtvochtigheid, temperatuur en lichtintensiteit kan bijvoorbeeld voor onverwachte sensorische overbelasting zorgen. Het knisperen van droge bladeren onder je voeten, de wind die op een andere manier waait, of de geur van regen; dit zijn allemaal nieuwe prikkels die soms minder goed te verwerken zijn. Hoewel ik vaak geniet van de schoonheid van de natuur in de herfst, kan de intensiteit van deze ervaringen ook spanning veroorzaken. De veranderingen in het seizoen kunnen mijn brein extra werk geven om te filteren welke prikkels relevant zijn en welke niet, wat leidt tot een verhoogd gevoel van vermoeidheid of prikkelbaarheid.
De impact op routines en voorspelbaarheid
Als iemand met autisme hecht ik veel waarde aan voorspelbaarheid en structuur. Het vasthouden aan routines biedt een gevoel van controle en kalmte in een wereld die vaak chaotisch en onvoorspelbaar aanvoelt. De herfst, met al zijn veranderingen, kan deze structuur verstoren. De overgang van zomertijd naar wintertijd, kortere dagen en wisselende weersomstandigheden maken het moeilijker om vast te houden aan vaste routines.
De verandering in daglicht kan bijvoorbeeld invloed hebben op mijn slaapcyclus. Omdat de dagen korter worden, merk ik dat mijn energieniveau fluctueert en ik soms eerder moe ben dan verwacht. Dit heeft een directe invloed op hoe ik mijn dagen plan en hoe ik met dagelijkse taken om ga. Bovendien kan het onvoorspelbare herfstweer, waarbij de ene dag zonnig is en de volgende regenachtig, mijn vermogen om te anticiperen op mijn dagelijkse activiteiten verstoren. Dit kan gevoelens van stress en ongemak veroorzaken, vooral als ik me niet goed kan voorbereiden op wat komen gaat.
Herfst en stemming: Seasonal Affective Disorder (SAD)
Een andere factor die in de herfst invloed kan hebben op mijn brein, is de verandering in licht. Seizoensgebonden affectieve stoornis (Seasonal Affective Disorder, of SAD) is een bekende aandoening waarbij mensen tijdens de herfst- en wintermaanden symptomen van depressie ervaren als gevolg van verminderde blootstelling aan daglicht. Onderzoek suggereert dat mensen met autisme vatbaarder kunnen zijn voor stemmingswisselingen, omdat onze hersenen anders reageren op veranderingen in onze omgeving en interne processen, zoals het reguleren van emoties.
De verminderde blootstelling aan zonlicht heeft invloed op de productie van melatonine en serotonine, stoffen die verantwoordelijk zijn voor slaapregulatie en stemming. Als iemand met autisme merk ik dat ik gevoeliger ben voor deze fluctuaties. Ik heb meer tijd nodig om aan te passen aan de nieuwe lichtomstandigheden, en dit kan mijn emotionele stabiliteit beïnvloeden. Tijdens de herfst voel ik soms een verminderde motivatie om dingen te doen die me normaal gesproken vreugde brengen, zoals het ondernemen van nieuwe activiteiten of sociale interactie. Dit vraagt extra zelfzorg, zoals het bewust tijd maken voor ontspanning en manieren vinden om mijn energieniveau te reguleren.
De voordelen van herfst voor mensen met autisme
Hoewel de herfst veel uitdagingen kan meebrengen, biedt het ook unieke kansen om tot rust te komen en te genieten van de kalmere energie die het seizoen kan bieden. Voor veel mensen met autisme, waaronder ikzelf, kan de herfst juist een welkome verandering zijn na de vaak overprikkelende zomermaanden.
De herfst brengt een zekere mate van rust en verstilling. De drukte van de zomer, met zijn fel zonlicht, drukke sociale agenda’s en lange dagen, maakt plaats voor een ingetogen sfeer. De frisse lucht, de rustgevende geluiden van vallende bladeren en regen, en het ritme van de natuur die zich voorbereidt op de winter, kunnen een kalmerend effect hebben. Deze zintuiglijke veranderingen kunnen helpen om een gevoel van rust en reflectie te bevorderen.
Daarnaast biedt de herfst ook de gelegenheid om meer tijd binnen door te brengen, wat voor velen met autisme een comfortabele en veilige omgeving kan zijn. Het creëert ruimte voor activiteiten zoals lezen, schrijven, of gewoon genieten van een rustige avond, zonder de druk om buiten actief te zijn.
Copingstrategieën voor de herfst
Omdat de herfst voor mensen met autisme zowel positieve als negatieve effecten kan hebben, is het belangrijk om strategieën te ontwikkelen om deze veranderingen op een gezonde manier te verwerken. Hier zijn enkele benaderingen die mij helpen om het meeste uit dit seizoen te halen, terwijl ik zorg draag voor mijn mentale en emotionele welzijn:
Aanpassen van routines: Hoewel vaste routines belangrijk voor me zijn, heb ik geleerd dat flexibiliteit essentieel is tijdens de herfst. Ik probeer mijn dagelijkse schema’s aan te passen aan de veranderende lichtomstandigheden en mijn energiebehoeften. Dit kan betekenen dat ik mijn werk- of ontspanning tijden verschuif, afhankelijk van hoe ik me voel.
Lichttherapie: Om de effecten van verminderde blootstelling aan zonlicht te compenseren, maak ik gebruik van lichttherapielampen. Dit helpt niet alleen bij het reguleren van mijn slaapcyclus, maar kan ook mijn stemming verbeteren en mijn energieniveau stabiliseren.
Sensorische regulatie: Omdat de zintuiglijke prikkels in de herfst intenser kunnen zijn, neem ik extra tijd om mijn omgeving zo aangenaam mogelijk te maken. Dit kan betekenen dat ik zachte dekens gebruik, warme dranken drink, of rustgevende muziek opzet om de scherpe zintuiglijke veranderingen te verzachten.
Mindfulness en ontspanningsoefeningen: Tijdens de herfst merk ik dat mijn stressniveau soms toeneemt door de voortdurende veranderingen om me heen. Mindfulness en ademhalingsoefeningen helpen me om weer in contact te komen met mijn lichaam en geest, en geven me een anker om kalm te blijven te midden van deze veranderingen.
Zelfzorg en rust: Het is belangrijk om mezelf de ruimte te geven om rust te nemen wanneer dat nodig is. De herfst is voor mij een seizoen waarin ik vaker naar binnen keer, zowel letterlijk als figuurlijk. Ik zorg ervoor dat ik tijd neem voor activiteiten die me vreugde en rust brengen, zoals het lezen van een goed boek of het maken van heerlijke gerechten op mijn BBQ in de frisse buitenlucht.
Conclusie
De herfst brengt een reeks veranderingen met zich mee die een directe invloed kunnen hebben op het brein van iemand met autisme. Van sensorische veranderingen tot de verstoring van routines, dit seizoen vraagt om een extra laag van zelfzorg en aanpassing. Toch biedt het ook kansen voor rust, reflectie en vernieuwing. Door bewust om te gaan met de uitdagingen en voordelen van de herfst, kunnen we manieren vinden om dit seizoen op een positieve manier te omarmen, terwijl we goed voor onszelf blijven zorgen.